2030-yilgacha O'zbekistonning soya iqtisodiyoti hajmini ikki baravar kamaytirish rejalashtirilmoqda. Bu haqda 18-dekabrda birinchi o'rinbosar Soliq qo'mitasi Mubin Mirzayev Senatning ikkinchi plenar yig'ilishida ma'lum qildi.
O'z nutqida u Soliq qo'mitasi, Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Savdo-sanoat palatasi birgalikda soya iqtisodiyotini qisqartirishga qaratilgan prezident farmoni loyihasini ishlab chiqqanini va uni Vazirlar Mahkamasiga ko'rib chiqishga taqdim etganini bildirdi.
2025-yilda idora qo'shimcha 20 trillion so'm jalb qilishni rejalashtirmoqda. Fiktiv tadbirkorlik faoliyatini aniqlash hisobiga byudjet 3,5 trillion so'm bilan to'ldiriladi.
Ikkinchi yo'nalish sifatida Mirzayev tovarlar va xizmatlar narxlarini manipulyatsiya qilish orqali soliqlardan qochishni oldini olishni ajratib ko'rsatdi, bu 1,5 trillion so'm kelishini ta'minlashi kerak. Shuningdek, alkogol va tamaki mahsulotlarini ishlab chiqarish va sotish jarayonlarini nazorat qilish bilan bog'liq chora-tadbirlar 1 trillion so'm keltiradi.
Bundan tashqari, "korxona-bay" tizimi doirasida bojxona imtiyozlarini o'rganish va bojxona deklaratsiyalarini boj to'lovlaridan qochish maqsadida narxlarni pasaytirish masalalarini ko'rib chiqish 4,3 trillion so'm beradi.
«Kelgusi besh yil ichida soya iqtisodiyotining ulushini ikki baravar kamaytirish rejalashtirilmoqda. Buning uchun Soliq qo'mitasi, Bojxona qo'mitasi, Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Markaziy bank va Bosh prokuratura birgalikda tezlashtirilgan tartibda ishlaydi», - deb xulosaladi Mubin Mirzayev.
2023-yil sentyabr oyida soya iqtisodiyoti hajmi mutaxassislar tomonidan $32 milliard (taxminan 40% Yalpi ichki mahsulot) deb baholandi. Asosiy tarkibiy qismlar - ikkilamchi uy-joy va avtomobil bozori, qishloq xo'jaligi, norasmiy savdo va xizmatlar sohasidir.
Iyul oyida Bosh prokuratura soya iqtisodiyoti bilan kurashish uchun Telegram-bot yaratdi. Ushbu platforma orqali qonunbuzarliklar haqida shikoyatlar va muammolarni hal etish bo'yicha takliflar qabul qilinadi.
Statistika agentligi ma'lumotlariga ko'ra, 2023-yilda "yashirin" iqtisodiyot hajmi 100 trillion so'mga yaqinlashdi, shundan 80% xizmatlar sohasiga to'g'ri keldi.
Oktyabr o'rtalarida Bosh prokuror o'rinbosari, iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurash bo'limi boshlig'i Shamsiddin Sohibnazarov yil boshidan buyon "soyadan" deyarli 10 trillion so'm chiqarilganini ma'lum qildi.
Oldinroq Spot, 2028-yildan boshlab elektr energiyasi va gaz uchun subsidiyalar berilishi to'xtatilishini xabar qilgandi.